H μελαγχολική ζωή του Vincent Van Gogh

Οι μόνοι άνθρωποι που γνωρίζουν πραγματικά τι συνέβη τη νύχτα που ο Βαν Γκογκ έκοψε το αριστερό του αφτί, είναι ο Γκογκέν και ο Βαν Γκογκ.

Ο πασίγνωστος Ολλανδός ζωγράφος Vincent van Gogh δεν ήταν πάντα τόσο αναγνωρισμένος και αγαπητός, όπως είναι σήμερα. Αντιθέτως μάλιστα, υπήρξε ένας από τους καλλιτέχνες που αναγνωρίστηκαν για το μεγαλοφυές ταλέντο τους χρόνια μετά το θάνατό τους. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, η τέχνη υπήρξε για τον ίδιο μια μοναδική διέξοδος, ενώ χαρακτηριστική είναι η φράση του ίδιου: “Η Τέχνη υπάρχει για να δίνει παρηγοριά σε όσους έχει τσακίσει η ζωή.”

Το neolaia.gr σε app: Κατεβάστε το σε Android και iOS

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Van Gogh Museum (@vangoghmuseum)

Γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 30 Μαρτίου του 1853 και ήταν το μεγαλύτερο παιδί από τα υπόλοιπα 8 της οικογένειας, γόνος πάστορα, ενώ ήδη από τη νεανική του ηλικία, εμφάνισε μελαγχολικές τάσεις και πρώιμα ψυχολογικά προβλήματα. Γι’ αυτό άλλωστε, είναι αξιοσημείωτο το πως “πάντρεψε” την τέχνη με την ψυχή του, επιδρώντας καθοριστικά στα μεταγενέστερα ρεύματα της ζωγραφικής.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Van Gogh Museum (@vangoghmuseum)

Συγκεκριμένα, τα κινήματα του εξπρεσιονισμού και της αφηρημένης τέχνης χρωστάνε πολλά στο Βαν Γκογκ και κανείς δεν μπορεί ξέρει πως θα είχαν μετεξελιχθεί, χωρίς τη δική του καταλυτική συμβολή.

Ο διάσημος ζωγράφος που χαρακτηρίστηκε για την υστεροφημία του, επισκέφτηκε διάφορα κεντρικά σημεία καλλιτεχνικής δραστηριότητας (Μονμάρτρη, Λονδίνο) και ήρθε σε επαφή με κορυφαίους ιμπρεσιονιστές του 19ου, όπως Τουλούζ Λοτρέκ, Γκωγκέν, Ντεγκά και Πισαρό.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Van Gogh Museum (@vangoghmuseum)

Σήμερα, θεωρείται ένας από από τους πιο επιτυχημένους ζωγράφους παγκοσμίως, μια αδιαφιλονίκητη ιδιοφυΐα της τέχνης με ένα όραμα χίλια μίλια μπροστά απ’ την εποχή του, ένας ευαίσθητος καλλιτέχνης με απίστευτα τραγική ζωή.

Τι δε γνωρίζαμε όμως για την ταλαιπωρημένη ζωή του Vincent Van Gogh;

1. Όσο ζούσε πούλησε μόνο έναν πίνακα

The Red Vineyard, 1888

Πιστεύεται ότι ο πίνακας με τίτλο “The Red Vineyard” (“Κόκκινος Αμπελώνας”) είναι ο μοναδικός πίνακας που πούλησε ο Βαν Γκογκ κατά τη διάρκεια της ζωής του, όταν το 1889 κλήθηκε να εκθέσει τα έργα του σε μια ετήσια έκθεση τέχνης στις Βρυξέλλες. Λέγεται πως η Anna Boch, αδελφή ενός φίλου του ονόματι Eugene Boch, αγόρασε τον πίνακα για 400 φράγκα, ενδεχομένως για να τον ενθαρρύνει, αφού η καλλιτεχνική κοινότητα της εποχής απαξίωνε το έργο του.

Ο πίνακας “The Red Vineyard” βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Pushkin στη Μόσχα.

2. Φιλοτέχνησε την “Έναστρη Νύχτα”, ένα από τα δημοφιλέστερα έργα τέχνης παγκοσμίως, όσο ήταν έγκλειστος σε ψυχιατρικό άσυλο

Ο Βαν Γκογκ μετά από ένα βαρύ ψυχωσικό επεισόδιο σπεύδει οικειοθελώς και εισάγεται στο άσυλο Saint-Paul στη Νότια Γαλλία, το Μάιο του 1889. Παρότι, λοιπόν, δεν επιτρεπόταν να ζωγραφίζει στο δωμάτιο του, του έδωσαν χώρο σε μια άλλη αίθουσα. Η περίοδος ιδρυματισμού του στο άσυλο του Saint-Rémy-de-Provence υπήρξε μια φάση αρκετά γόνιμη για την καλλιτεχνική του δραστηριότητα, με πολλούς πίνακές του να αναπαριστούν τοπία που έβλεπε.

Μάλιστα, ο διασημότερος πίνακάς του, και ένας απ΄τους πιο διακεκριμένους όλων των εποχών, η “Έναστρη Νύχτα”, φιλοτεχνήθηκε από το Βαν Γκογκ κατά τη διάρκεια διαμονής του στο άσυλο, όταν θέλησε να σχεδιάσει ένα νυχτερινό πλάνο. Πρόκειται για ένα έργο τέχνης που επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες, με κυρίαρχη, αυτή που θέλει το στροβιλισμένο ουρανό και τα άστρα, να συμβολίζουν τις ψευδαισθήσεις και τη θλίψη του μεγάλου ζωγράφου, άμεση απόρροια της ψυχωσιακής του κατάστασης.

Παρότι πρόκειται για μια κορυφαία ελαιογραφία, από τις πιο γνωστές στην ιστορία του Δυτικού πολιτισμού, φαίνεται πως στον ίδιο δεν άρεσε και τόσο, για αυτό άλλωστε και δεν το έστειλε ποτέ στον αδελφό του να το πουλήσει στο Παρίσι, πράγμα που συνήθιζε να κάνει.

3. Η ιστορία πίσω από το κομμένο αφτί

Αυτοπροσωπογραφία του Vincent Van Gogh, 1889

Ένα μεγάλο μυστήριο, μια μυθολογική περιέργεια γύρω απ’ τη βασανισμένη καλλιτεχνική φιγούρα που λέγεται Βαν Γκογκ: Γιατί έκοψε το αφτί του τελικά; Τον ενοχλούσε “αισθητικά”, όπως λέγεται; Ήταν μια πράξη στιγμιαίας δια χειρός τρέλας ή βίαιη επίθεση άλλου;

Όλα ξεκινούν, όταν το 1886 ο 27χρονος Βαν Γκογκ επισκέπτεται το Παρίσι, όπου διαμένει με τον αδερφό του και επιτυχημένο έμπορο τέχνης, ο οποίος εκπροσωπεί τον Πωλ Γκογκέν, σημαντικό ιμπρεσιονιστή, τον οποίο ο Βαν Γκογκ θαύμαζε. Εκεί, ο Βαν Γκογκ έρχεται σε επαφή με ιμπρεσιονιστές της εποχής και αναπτύσσει μια σχέση ζωής και φιλίας με τον ομοϊδεάτη Γκογκέν, οραματιζόμενος να ιδρύσει μια κολλεκτίβα καλλιτεχνών, στους κόλπους της οποίας θα μπορεί να δημιουργεί ελεύθερα, να εμπνέεται και να ζει, όπως θέλει.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Van Gogh Museum (@vangoghmuseum)

Τον Οκτώβριο του 1888, ο Γκογκέν μετακομίζει μαζί με τον Βαν Γκογκ, αφετηρία μιας περιόδου τόσο φυσικής όσο και πνευματικής/καλλιτεχνικής συνύπαρξης. Αρχικά, οι δύο καλλιτέχνες τα πήγαιναν καλά μεταξύ τους, όμως οι εντάσεις και οι προστριβές δεν άργησαν να ανατρέψουν τις ισορροπίες μεταξύ τους, πράγμα που συνέβαλλε καθοριστικά στην θρυλική ιστορία γύρω από το κομμένο αφτί του Βαγ Γκογκ.

Μετά από ένα μεγάλο καυγά, ο Γκογκέν υποστήριξε ότι ο Βαν Γκογκ τον απείλησε με μαχαίρι και ύστερα έκοψε μόνος του το λοβό του αριστερού του αφτιού. Χρόνια μετά το θάνατό του διάσημου ζωγράφου, η ιστορία του κομμένου αφτιού παραμένει ακόμα αντικείμενο διαμάχης για τους μελετητές της ζωής και του έργου του, αφού οι μόνοι άνθρωποι που γνωρίζουν πραγματικά τι συνέβη εκείνη τη νύχτα είναι ο Γκογκέν και ο Βαν Γκογκ.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από @arthistorywalls

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Γκογκέν, ο Βαν Γκογκ έκοψε το αφτί του και ύστερα άρχισε να περπατάει μέχρι που σταμάτησε σε ένα γνωστό πορνείο, παρουσίασε το αιματηρό θέαμα σε μια πόρνη, η οποία στη θέα του λιποθύμησε επί τόπου. Ωστόσο, λόγω του ότι η μαρτυρία του Γκογκέν είναι η μόνη που έχει διασωθεί, δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι για το τι ακριβώς συνέβη και ποιος ευθύνεται τελικά για το κομμένο αφτί.

Όπως και να έχει, οι δύο καλλιτέχνες δεν ξανά έσμιξαν ποτέ μετά από εκείνο το βράδυ, όμως συνέχισαν να αλληλογραφούν.

4. Ο καταδικασμένος έρωτας

Όταν ήταν ακόμα νέος, οι γονείς του φιλοξένησαν την πρώτη ξαδέρφη του Κι Βος, η οποία δεν είχε ξανά γνωρίσει ποτέ μέχρι τότε το Βαν Γκογκ. Εκείνος την ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά και της εξέφρασε τα συναισθήματά του με όλη την ειλικρίνεια και το βάθος που τον χαρακτήριζε, όμως εκείνη, όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε, αλλά συγκλονίστηκε τόσο βαθιά από την “ανηθικότητα” του ξαδέρφου της, που τόλμησε να έχει ερωτικά αισθήματα για μια τόσο κοντινή συγγενή.

Παρά την απόρριψη της ξαδέρφης του, ο Βαν Γκογκ δεν πτοήθηκε, αλλά συνέχισε να την επισκέπτεται στο σπίτι της, όπου είχε να αντιμετωπίσει τον ίδιο τον πατέρα της που του έκλεινε την πόρτα, λέγοντάς του ότι η Βος έλειπε απ’το σπίτι. Μια μέρα ο Βαν Γκογκ, όντας πεπεισμένος ότι του έλεγε ψέματα, έσπρωξε δυνατά την πόρτα και μπήκε στο σπίτι, και παρότι τον απειλούσαν, εκείνος αρνούνταν πεισματικά να φύγει. Τι κάνει, λοιπόν, ο ίδιος μέσα στη μανιώδη απελπισία του; Βάζει το χέρι του πάνω από ένα αναμμένο κερί και ζητά να μιλήσει στη Βος για όση ώρα αντέχει τον πόσο από το κάψιμο της φωτιάς.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Van Gogh Museum (@vangoghmuseum)

Ο πατέρας της Βος σβήνει το κερί, ρίχνοντας την απελπισμένη χειρονομία του ζωγράφου στην απόλυτη ματαιότητα. Η αγαπημένη του Κι Βος δεν ανταποκρίθηκε ποτέ στα ερωτικά του καλέσματα, ενώ, μόλις ο πατέρας του έμαθε για τον παράλογο έρωτά του μαζί της, τον έδιωξε από το σπίτι.

Η επόμενη ερωμένη του ήταν μια φτωχή πόρνη με σοβαρά προβλήματα υγείας, η Σιέν. Ο Βαν Γκογκ τη φιλοξενούσε σπίτι του και τη συντηρούσε με το πενιχρό χρηματικό ποσό που έπαιρνε απ’ τον αδερφό του, Θίο. Η βασανισμένη απ’ τη ζωή Σιέν, υπήρξε πηγή βαθιάς συγκίνησης για τον Βαν Γκογκ, πράγμα που τον ενέπνευσε να δημιουργήσει έναν πίνακα προς τιμήν της, με τίτλο “Λύπη”.