Γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να λέμε "ΟΧΙ";

Τι είναι αυτό που μας φοβίζει τόσο πολύ να απαντάμε αρνητικά στα πράγματα, στις προτάσεις ή τις προκλήσεις που δε μας κινούν το ενδιαφέρον; Γιατί δυσκολευόμαστε τόσο συχνά να ξεστομίσουμε αυτήν την μικρή λεξούλα, η οποία έχει γίνει πια εξαιρετικά “επώδυνη”;

Για κάθε “ναι”, υπάρχει και ένα “όχι”. Κάθε φορά, λοιπόν, που λέμε “ναι” στους άλλους, λέμε “όχι” στον εαυτό μας. Γιατί όμως;

Μπορούμε να ψυχανεμιστούμε εν μέρει το λόγο, για τον οποίο ερχόμαστε αρκετά συχνά αντιμέτωποι με αυτές τις δύο αλληλοαποκλειόμενες επιλογές.

1. Αρχικά, δε θέλουμε να απογοητεύσουμε κανέναν.

2. Φοβόμαστε πως η αρνητική μας απόκριση στην πρόταση κάποιου σημαίνει πως δεν είμαστε πια αρεστοί στους άλλους.

3. “Βουλιάζουμε” τόσο βαθιά στο χάος του διλήμματος “ναι-όχι”, που ουσιαστικά ξεχνάμε τι θέλουμε πραγματικά και παρασυρόμαστε να κάνουμε κάτι, για το οποίο δεν είμαστε καθόλου υποχρεωμένοι στην τελική.

Τι γίνεται, ωστόσο, με τις δικές μας ανάγκες και επιδιώξεις και πως θα καταφέρουμε να διεκδικήσουμε αυτό που μας ανήκει, το οποίο είναι η ίδια μας η επιλογή, η ίδια μας η απόφαση και γνώμη;

Είναι φορές που αναρωτιέσαι τελικά, αν φταίει περισσότερο η χαμηλή σου αυτοεκτίμηση ή η έντονη πίεση που δέχεσαι απ’ τους ανθρώπους έξω απο σένα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ίσως πρόκειται για ακόμη μια τυπική επίδραση του πολιτισμού στο άτομο, που εκδηλώνεται με τη δημιουργία νεύρωσης.

Όπως ο πολιτισμός μας δημιουργεί διάφορες νευρώσεις (Τύπου κλείνεις την εξώπορτα πίσω σου και μετά απο 5 βήματα ξανά γυρνάς, γιατί δεν είσαι σίγουρος αν κλείδωσες), έτσι και οι σχέσεις με τις καταπιεστικές, αρκετά συχνά, επιδιώξεις τους, μας προκαλούν το φόβο της απομόνωσης: Αν πω τώρα όχι, πως θα είναι η επόμενη μέρα; Γιατί να πω όχι; Μήπως θέλω και δεν το ξέρω ακόμα; Μήπως είμαι ξενέρωτος; Μήπως έχουν δίκιο;

Συνήθως, η πρώτη μας αίσθηση και αντίδραση, το ένστικτο μας ξέρει καλύτερα, και είναι σοφή επιλογή υπηρετούμε εκείνο και όχι πάντα τις ορέξεις των άλλων.

Γιατί τα περισσότερα “όχι” στη σκέψη γίνονται “ναι” στην πράξη;

Πολύ συχνά, ο πραγματικός λόγος της “οχοφοβίας” (δεν υπάρχει επισήμως η έννοια αλλά δεν πειράζει!) οφείλεται στη χαμηλή αυτοεκτίμηση μας, πράγμα που καθιστά δύσκολο για εμάς να εκφράσουμε μια αντίθετη γνώμη, που πιθανόν να μας φέρει σε αντιπαράθεση με τους άλλους. Η παιδική μας ηλικία έχει για ακόμη μια φορά, τα “πρωτεία” στην ερμηνεία της συμπεριφοράς μας, αφού η αδυναμία να λέμε “όχι” έρχεται ως αποτέλεσμα του τρόπου, με τον οποίο εκπαιδευτήκαμε να δίνουμε και να παίρνουμε αγάπη από τους οικείους μας, κυρίως μέσα απ’ το αξιολογικό σχήμα του: “Πόσο καλό παιδί είσαι εσύ”!

Γι’ αυτό το λόγο, πολύ συχνά νιώθουμε υποχρέωση να ικανοποιούμε τις ανάγκες των άλλων, προκειμένου όχι μόνο να είμαστε αποδεκτοί και αγαπητοί, αλλά να ανήκουμε κάπου, να έχουμε μια ταυτότητα, να μπορούμε να σταθούμε ως άξια μέλη μιας ομάδας, μιας παρέας, μιας “οικογένειας”.

Για πόσο όμως θα “θυσιάζουμε” τις ανάγκες μας και τον εαυτό μας στο “βωμό” των άλλων;

Ξεκινώντας να λέμε «όχι», αρχικά μαθαίνουμε πως να λέμε “όχι”, χωρίς ενοχές και χωρίς φόβο απόρριψης. Το να απαντάμε αρνητικά σε αυτά που δε μας γεμίζουν, σε αυτά που δεν έχουμε ανάγκη εκείνη τη στιγμή, για τον οποιοδήποτε λόγο και δικαίωμά μας, είναι ένα σημαντικό βήμα στο να αισθανθούμε πιο ικανοί και πιο ειλικρινείς τόσο απέναντι στους άλλους όσο κυρίως απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό.

Όσο για το φόβο της απόρριψης από τους άλλους, πρέπει να θυμόμαστε πάντα το εξής: Αν πρόκειται κάποιος να φύγει, επειδή άκουσε ένα “όχι” εκεί που είχε συνηθίσει να ακούει συνέχεια “ναι”, τότε κερδίσαμε ένα πολύ σημαντικό “μάθημα” ενηλικίωσης και συναισθηματικής ωρίμανσης:

Καλύτερα να δημιουργηθεί δυσφορία ή ένταση σε μια σχέση, η οποία θα ισορροπήσει με τον καιρό, λόγω ειλικρινούς επικοινωνίας και ισοτιμίας, παρά μια σχέση που βασίζεται σε άνιση αντιμετώπιση των μελών της, απωθημένους τσακωμούς και καταπιεσμένες εντάσεις!

Λέγε άφοβα και απενοχοποιημένα “όχι” σε ό,τι δε σε εκφράζει και άσε τους άλλους να το διαχειρίζονται, όπως νομίζουν. Άλλωστε, πόσες φορές άκουσες εσύ “όχι” απο τους άλλους;

Δες κι αυτό: 5 τρόποι για να φροντίσεις τα συναισθήματα σου