Φεμινισμός: Παγκόσμια fashion trends που έγραψαν ιστορία

Φεμινισμός: Το μακραίωνο ιστορικό κίνημα από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, είπε κάτι εξαιρετικά ουσιώδες: “Το προσωπικό είναι πολιτικό”.

Φεμινιστικές επαναστάσεις ξέσπασαν σε διαφορετικές μορφές και χρονικές φάσεις, αμφισβητώντας την έννοια “γυναίκα” ως ολιστική σύλληψη, τις διχοτομικές θεωρίες του φύλου, τη συμβολική και κοινωνική υποτίμηση της γυναικείας σεξουαλικότητας.

Ο φεμινισμός, ως ρεύμα κοινωνικών και πολιτικών διεκδικήσεων, ξεκινά απ’ τις λεγόμενες “σουφραζέτες”, υποτιμητικός χαρακτηρισμός που αποδόθηκε σε όσες και όσους διεκδικούσαν την ισότητα συμμετοχής των γυναικών στην ψήφο, περί τα τέλη του 19ου και αρχές 20ου αιώνα. Αργότερα, κλιμακώνεται με το “δεύτερο κύμα” γυναικείας χειραφέτησης της δεκαετίας του 1960, ανατρέποντας τα παραδοσιακά έμφυλα πρότυπα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα με το φεμινισμό του λεγόμενου “τρίτου κύματος”, ο οποίος και διχάζει αρκετούς για τον τρόπο που προβάλλεται μέσα απ’ τα παγκοσμιοποιημένα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.

Διάφορα φεμινιστικά trends εμφανίστηκαν σε διάσπαρτες χρονικές περιόδους και συνέβαλλαν στην αλλαγή της αντίληψης του “γυναικείου”.

Ας δούμε παρακάτω ορισμένα κεφαλαιώδη φεμινιστικά fashion trends, που συν-δημιούργησαν τη μόδα και τη μετέτρεψαν, όχι απλά σε ενδυματολογική πρόταση, αλλά σε δυναμική δήλωση και αισθητική πρόταση διαμαρτυρίας.

Ας παρατηρήσουμε τη μακραίωνη πορεία της γυναικείας μόδας, μέσα απ’ τα συμφραζόμενα της κοινωνικής διεκδίκησης και ανατροπής του “παραδοσιακά γυναικείου”:

1. Φορέματα “bloomer”

Τα βικτοριανά “bloomer” φορέματα πρωτοεμφανίστηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα (περί το 1850), προωθήθηκαν απο σουφραζέτες της εποχής, και φορέθηκαν ως άνετα καθημερινά φορέματα, που διαδέχθηκαν την προηγούμενη τάση του στενού κορσέ!

2. “Γυναικείο παντελόνι”

Τα παντελόνια άργησαν να εμφανιστούν στο χώρο της μόδας τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άντρες. Παρόλα αυτά, ασφαλώς το παντελόνι αποτελούσε κυρίαρχη ενδυματολογική επιλογή για τους άντρες τον 20ο αιώνα, ενώ για τη γυναίκα ήταν κοινωνικά απαγορευτικό έως και ανήκουστο.

Το 1851, όμως, η Amelia Bloomer έφερε τα πάνω κάτω στο χώρο της γυναικείας ένδυσης, σχεδιάζοντας και φορώντας ένα φαρδύ μέχρι τον αστράγαλο παντελόνι, το πρώτο απ’ τα μελλοντικά γυναικεία παντελόνια. Από τότε, οι γυναίκες άρχισαν να υιοθετούν μαζικά αυτή την τάση, κυρίως λόγω της πρακτικότητας που προσέφερε, φορώντας τα ρούχα των συζύγων τους για να εξοικονομήσουν χρήματα κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το trend στο γυναικείο παντελόνι, το οποίο συνδέεται άρρηκτα με το φεμινισμό, τιμήθηκε ιδιαίτερα απ’ τη θρυλική ηθοποιό, Katharine Hepburn.

3. “Μπικίνι”

Το πρώτο σύγχρονο μπικίνι, σχεδιάστηκε απ’ τον Γάλλο μηχανικό Luis Reard και παρουσιάστηκε σε υπαίθρια επίδειξη μόδας στο Παρίσι το 1946, ενώ αρχικά αποτέλεσε αντικείμενο σφοδρής κριτικής απο διάφορα περιοδικά μόδας της εποχής! Το όνομα “μπικίνι” προκύπτει ετυμολογικά απ’ την “Ατόλη Μπικίνι” στα νησιά Μάρσαλ, όπου έγιναν οι πρώτες δοκιμές ατομικής βόμβας. Το μπικίνι για τις γυναίκες αποτέλεσε μια πραγματική “επανάσταση” που σηματοδότησε την απαρχή της σεξουαλικής απελευθέρωσης, ενώ σύμφωνα με το Figaro: “[…]Δεν υπήρχε τίποτα σεξουαλικό σε αυτό, αλλά ήταν ένας εορτασμός της ελευθερίας[…]” .

4. “Μίνι φούστα” (Mini-skirt)

Η εμφάνιση της μίνι φούστας σηματοδότησε το μεγαλύτερο “εκδημοκρατισμό” της μόδας και συνδέθηκε άρρηκτα με τα κινήματα αποδόμησης και σεξουαλικής χειραφέτησης του 1960, ενώ παράλληλα “έλουσε” με κρύο ιδρώτα όλους τους υπέρμαχους των ηθών και τους “φοβικούς” των νέων τάσεων. Η διάδοση της μίνι φούστας είναι συνδεδεμένη με το όνομα της Αγγλίδας σχεδιάστριας και επιχειρηματία, Μαίρη Κουάντ, ενώ η ονομασία “μίνι” προέρχεται μάλλον από το όνομα του αγαπημένου της αυτοκινήτου, “Μίνι Κούπερ”.

5. “Pussyhats”

To “Pussyhat Project” είναι ένα μεταμοντέρνο κοινωνικό κίνημα που στόχο έχει να διευρύνει την αντίληψή μας για ζητήματα που αφορούν τη γυναίκα και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα.

Εκατομμύρια άνθρωποι τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο, διαμαρτυρήθηκαν με πορείες και μαζικές συγκεντρώσεις, εκφράζοντας τη δυσαρέσκεια αλλά και το δικαιολογημένο φόβο τους για την εκλογή του Προέδρου των Η.Π.Α. Ντόναλτ Τραμπ το 2017.

Οι ακτιβίστριες, Krista Suh και Jayna Zweiman, δημιούργησαν το «Pussyhat Project», μια εκστρατεία, η οποία ανέλαβε να μοιράσει πάνω από ένα εκατομμύριο χειροποίητα ροζ καπέλα στους διαδηλωτές, δίνοντας το όνομα “pussyhat” και απαντώντας στο χυδαίο σχόλιο του Τραμπ: “grab them by the pussy”.

Τα καπέλα αυτά, λειτούργησαν ως πράξη “επανοικειοποίησης” που απάντησε καταλλήλως στο δημόσιο σεξιστικό λεξιλόγιο του Τραμπ και γνώρισαν τεράστια επιτυχία, αφού μετατράπηκαν σε οπτικά σύμβολα διαμαρτυρίας! Λέει ο Τραμπ “grab them by the pussy”; Η απάντηση θα είναι “pussies” φορεμένα σε μορφή καπέλου! Την επόμενη σεζόν, τα pussyhats εμφανίστηκαν στην εβδομάδα μόδας!

Δες κι αυτό: Η εξέλιξη της γυναικείας μόδας από το 1784 μέχρι σήμερα!