Μπορούν τα ζώα να θρηνήσουν;

Μπορούν τα ζώα να κατανοήσουν την έννοια του θανάτου; Και αν ναι, θρηνούν για αυτούς που έχασαν ή όχι;

Συνέντευξη της Deutsche Welle με τον καθηγητή Frans de Waal εξετάζει ποια ζώα μπορούν να θρηνήσουν μια απώλεια.

Ο Frans de Waal είναι Ολλανδός ζωολόγος πρωτευόντων θηλαστικών και εθολόγος (μελετητής συμπεριφορών).

Ο δημοσιογράφος, αρχικά, ρώτησε τον καθηγητή σχετικά με την προσωπική του εμπειρία. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην γυάλα με τα πιράνχας του, όπου ανέφερε πως όταν ένα πέθανε τα υπόλοιπα ήταν ασυνήθιστα ήσυχα και σταμάτησαν να τρώνε.

Στη συνέχεια ρώτησε εάν αυτό συνέβη επειδή θρηνούσαν τον “σύντροφο” τους.

Ο καθηγητής απάντησε: “Δεν νομίζω. Τα πιράνχας συνηθίζουν ακόμα και να τρώνε το ένα το άλλο, οπότε, δεν πιστεύω πως είναι πολύ φιλικά μεταξύ τους.  Γενικότερα, ο θρήνος είναι σπάνιος στα ψάρια, με εξαίρεση συγκεκριμένα είδη.”

Γιατί συνέβη τότε αυτό;

“Υπάρχει ένα πράγμα που ονομάζεται Schreckstoff” είπε.

“Αυτό είναι μια ουσία που απελευθερώνουν τα ψάρια όταν βρίσκονται σε δυσαρέσκεια. Έτσι, τα ψάρια του μπορεί να είχαν επηρεαστεί απο οτιδήποτε συνέβη στο άλλο ψάρι βιοχημικά.”

“Τότε τι είναι πραγματικός θρήνος;”

Ο πραγματικός θρήνος, εξήγησε ο de Waal, συναντάται συνήθως στα θηλαστικά, και συγκεκριμένα ανάμεσα στις μητέρες και τα νεογνά τους. Επίσης, είναι αρκετά συνηθισμένο το να συναντώνται ζώα που έχουν σχηματίσει ιδιαίτερες σχέσεις, που να προσομοιάζουν φιλίες.

Όλα τα θηλαστικά και κάποια είδη πουλιών σχηματίζουν τέτοιες σχέσεις. Αυτά τα είδη πουλιών, μάλιστα, επειδή σχηματίζουν ζευγάρι με το ταίρι τους, αν εκείνο πεθάνει, επηρεάζονται έντονα απο το γεγονός.
Αν ο “σύντροφος” ενός ζώου ανήκει σε άλλο είδος; Π.χ. Ιστορίες σκύλων που θρηνούν τον ιδιοκτήτη τους.

“Πιστεύω πως είναι αλήθεια. Το έκανε ο σκύλος με το όνομα Χάτσικο στο Τόκιο της Ιαπωνίας.

Μετά τον θάνατο του αφεντικού του, ο σκύλος πήγαινε στο σταθμό του τρένου που πάντα κατέβαινε και περίμενε- για περίπου 10 χρόνια.

Όταν υπάρχει συναισθηματικός δεσμός- είτε είναι σκύλος με άνθρωπο είτε είναι γάτα με άνθρωπο- υπάρχει θλίψη.” είπε ο de Waal.

Τα ζώα θρηνούν, δηλαδή, σαν τους ανθρώπους.

Το παραπάνω συμπέρασμα θεωρήθηκε “βαρύγδουπο” απο τον επιστήμονα, και έσπευσε να το διορθώσει διευκρινίζοντας πως τα ζώα αισθάνονται δυσαρέσκεια.

Ειδικά σε πρωτεύοντα θηλαστικά, όπως οι χιμπαντζήδες, δεν είναι ασυνήθιστο, όταν ένας απο την ομάδα πεθαίνει, οι άλλοι να σταματούν να τρώνε.

Κάθονται εντελώς ήσυχοι και κοιτάνε επίμονα το σώμα για αρκετό καιρό, προσπαθούν- κάποιες φορές- και να τον επαναφέρουν. Αυτό είναι αρκετά ανθρώπινο. Δεν θα το κάνουμε πλεον, αλλά οι παλαιότεροι το έκαναν.

Και θρηνούν για καιρό;

“Αν πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό σύντροφο, ας πουμε τον αγαπημένο τους φίλο, ή το μωρό τους μπορεί να κρατήσει αρκετό καιρό. Κάποιοι θρηνούν και χρόνια.” δήλωσε.

“Ήξερα κάποτε ένα θηλυκό που έχασε το μωρό της και έκλαιγε γι’ αυτό για μήνες.” πρόσθεσε ο ζωολόγος.

Ποια ζώα θρηνούν περισσότερο απ’ολα;
Σε αυτήν την τελευταία ερώτηση, ο de Waal απάντησε “Οι ελέφαντες”. Ο λόγος είναι πως οι ελέφαντες τείνουν να επιστρέφουν εκεί που βρίσκονται τα κόκκαλα των αγαπημένων τους.

Πράγμα που προσομοιάζει την ανθρώπινη συνήθεια του να επισκεπτόμαστε ένα κοιμητήριο.