Έρευνα: Πώς διαμορφώνεται ο κοινωνικός διαχωρισμός στις πόλεις;

Με βάσει τελευταία έρευνα ο κοινωνικός διαχωρισμός στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι ένα φαινόμενο που υπήρχε και λόγω της κρίσης έχει αυξηθεί ακόμη παραπάνω.

Η αλήθεια είναι πώς η έρευνα δε μας λέει κάτι που δε γνωρίζαμε. Στην Αθήνα είναι χαρακτηριστική η διαφορά από γειτονιά σε γειτονιά. Ο καθένας ανάλογα με το εισόδημα του μένει και σε διαφορετική περιοχή. Μπορεί να το είχατε σκεφτεί αλλά προφανώς κάτι τέτοιο ισχύει και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης. Η μελέτη που διεξήχθη από το Delf University of Technology, στο Πανεπιστήμιο του St Andrews με επικεφαλής τον καθηγητή Maarten van Ham είναι διαφωτιστική όσον αφορά κάποια άλλα στοιχεία που δε γνωρίζαμε!

Η μελέτη ουσιαστικά επιχειρεί μέσα από μια σειρά μεταβλητών που σχετίζονται με τον διαχωρισμό, το εισόδημα, την επαγγελματική κατάσταση, την εκπαίδευση πώς διαμορφώνεται η ανισότητα στις μεγαλουπόλεις.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι κατά τη δεκαετία 2001-2011 ο διαχωρισμός αυξήθηκε σε 11 από 13 μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις. Σε όλη την Ευρώπη, η ανισότητα βρίσκεται σε άνοδο. Οι πόλεις αλλάζουν καθώς επιτηδευματίες της μεσαίας τάξης συρρέουν προς τις κεντρικές γειτονιές ενώ οι μετανάστες όλο και περισσότερο συγκεντρώνονται σε φτηνά προάστια. «Χωρίς ανισότητα, δεν θα υπήρχε κανένας διαχωρισμός βάσει εισοδήματος», λέει ο Van Ham. «Αν η ανισότητα αυξάνεται σε μια πόλη, τότε αυξάνεται και ο διαχωρισμός».

Οι ερευνητές εντόπισαν τέσσερις βασικούς παράγοντες πίσω από την αύξηση του διαχωρισμού στις πόλεις της Ευρώπης:

• την παγκοσμιοποίηση,
• την οικονομική αναδιάρθρωση
• την «απόσυρση» του κράτους
• την επένδυση (ή την έλλειψη αυτής) στην κοινωνική στέγαση.

Η πόλη όπου ο διαχωρισμός αυξήθηκε περισσότερο είναι η Μαδρίτη, εξαιτίας της έλλειψης προσιτής στέγης. Στην Αυστρία, ο αριθμός των επιτηδευματιών έχει διπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία, συμπιέζοντας τους φτωχότερες κατοίκους.

Ακόμα και στη Σκανδιναβία, το παραδοσιακό σκανδιναβικό μοντέλο φαίνεται να παρηκμάζει. Στη Στοκχόλμη, την κοινωνική στέγαση την αναλαμβάνει ο ιδιωτικός τομέας ενώ στο Όσλο, πλούσιοι και φτωχοί ζουν ολοένα και περισσότερο παράλληλες ζωές σε διαφορετικά μέρη της πόλης. «Η κρίση έχει πιθανότατα προκαλέσει την άνοδο της ανισότητας στην Ευρώπη», λέει ο Βαν Χαμ. «Αλλά υπάρχει μια σοβαρή χρονική καθυστέρηση -5 έως 10 χρόνια- μεταξύ της αυξανόμενης ανισότητας και της επιρροής της στις πόλεις»

Ωστόσο δύο μεγάλες πόλεις αποτελούν “εξαίρεση”: 

Στο Λονδίνο τη δεκαετία που μελετάται δεν αυξήθηκε ο διαχωρισμός γιατί απ’ ότι φαίνεται ήταν ήδη πολύ μεγάλος!  Εκεί το πλουσιότερο 10% των κατοίκων του κατέχει το 60% του πλούτου του. Αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας των μισθωτών κερδίζουν περίπου 4,5 φορές περισσότερα από εκείνους που είναι στη βάση της.

Η άλλη εξαίρεση, μαζί με το Λονδίνο, ήταν το Άμστερνταμ.