Το φαινόμενο της jazz, Μαρία Μαρκεσίνη, μιλάει στο neolaia!

Όταν σε ηλικία 9 ετών ο καλαματιανός διεθνής βιολονίστας μας Τάκης Κτεναβέας την άκουσε στο πιάνο, της είπε: «Μην αφήσεις ποτέ τη μουσική. Ένα λαμπρό μέλλον ανοίγεται μπροστά σου».

Κάποια χρόνια αργότερα η γερμανική εφημερίδα Die Welt έγραφε για εκείνη …” Η Μαρία Μαρκεσίνη φέρει, πάνω στην μοναδική φωνή και ερμηνεία της, το βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Αποδεικνύει ότι το κοινό νόμισμα της Ευρώπης δεν είναι το Ευρώ, αλλά η Τέχνη.” Και ακολούθησαν δεκάδες παρόμοιες κριτικές στα διεθνή μέσα.

Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, όποιος γνωρίζει την Μαρία, καταλαβαίνει ότι έχει απέναντί του όχι μόνο μια σημαντική καλλιτέχνιδα, αλλά κυρίως ένα σπουδαίο άνθρωπο! Μια Ελληνίδα που κάνει περήφανη την πατρίδα της στο εξωτερικό, αν κι εκείνη κάποιες φορές την … πληγώνει!

Μαρία, πώς ξεκίνησε το συναρπαστικό ταξίδι σου στη μουσική που σε έφερε στις μεγαλύτερες σκηνές της Ευρώπης; Ποιοί ήταν οι πιο σημαντικοί σταθμοί του;

Γεννήθηκα στην Κεφαλλονιά, αλλά στην Καλαμάτα έζησα σαν παιδί 8 χρόνια, λόγω της δουλειάς της μητέρας μου. Στο Ελληνικό Ωδείο Καλαμάτας πήρα τα πρώτα μου μαθήματα μουσικής. Μελετούσα ατελείωτες ώρες κλασικό πιάνο, αλλά η jazz ήταν πάντα η κρυφή μου αγάπη. Με μάγευε! Μετά τις σπουδές σαν κλασική πιανίστα στο Ωδείο Αθηνών, αποφοίτησα ως σολίστ από τη Μουσική Ακαδημία του Rotterdam της Ολλανδίας και μετά στη Βασιλική Ακαδημία των Βρυξελλών, όπου συνέχισα το μεταπτυχιακό μου. Σ’ αυτές τις μεγάλες Ακαδημίες όμως, η jazz είναι επίσημο και ισάξιο τμήμα σπουδών. Έτσι την ημέρα σπούδαζα κλασική μουσική, αλλά τη νύχτα έβγαινα με τους φίλους του τμήματος jazz σε μουσικά στέκια, που «άνοιξαν» τα αυτιά μου σε νέες κατευθύνσεις. Κάποια στιγμή αποφάσισα να τολμήσω ν’ ανοίξω τα φτερά μου και σε άλλα είδη, όχι μόνο τη jazz, αλλά και στην folk, την gospel, τα chanson και μάλιστα να δοκιμάσω και ένα καινούριο όργανο: τη φωνή μου…

Δύσκολο να απαντήσει κανείς αντικειμενικά για τους “πιο” σημαντικούς σταθμούς, μια και επηρεάζεσαι από όλα εκείνα που σου λείπουν, καθώς παίρνουν μέσα σου την μεγαλύτερη θέση. Γι’ αυτό πιο σημαντικά βλέπω μέσα μου τα παιδικά μου χρόνια στην Ελλάδα, όπως μεγάλωσα ελεύθερα στην μαγεμένη ελληνική επαρχία, στο νησί μου και την Καλαμάτα. Η επαφή με τη φύση και τη θάλασσα καθημερινά διαμόρφωσαν το χαρακτήρα μου.

Πόσο δύσκολο ήταν να καλύψεις την απόσταση μεταξύ κλασικής πιανίστα σε jazz performer;

Είναι όντως δύσκολο. Η κλασική παιδεία φορμάρει τον καλλιτέχνη σε μεγάλη πειθαρχία, αυτοκριτική, σεβασμό και “υπακοή” σε πολύ συγκεκριμένες φόρμες μέσα από τις οποίες θα αναπτύξεις βέβαια την μοναδικότητα σου. Πολλοί κλασικοί μουσικοί έτσι δύσκολα αφήνονται τελείως ελεύθεροι χωρίς φραγμούς για να ρισκάρουν σε αλλά είδη μουσικής. Ίσως το τρέξιμο σαν παιδί στην άγρια ομορφιά της Κεφαλονιάς να βοήθησε στο δικό μου ρίσκο. Οι Κεφαλλονίτες γενικά έχουν την ελευθερία μέσα τους και το ρίσκο.

Μετά από τόσα χρόνια στο εξωτερικό θα περίμενε κανείς να έχεις απομακρυνθεί από τις μουσικές σου ρίζες και ακούσματα, πλησιάζοντας περισσότερο την αμερικάνικη jazz. Κάτι που δεν έχει συμβεί. Η συνεργασία άλλωστε με τον Μίμη Πλέσσα στο πρώτο cd σου είναι κάτι που το αποδεικνύει. Τι είναι αυτό που σε οδήγησε σ’ αυτή την απόφαση; Η νοσταλγία σου για την Ελλάδα ή η θέση που μπορεί να έχει η ελληνική μουσική στο εξωτερικό;

Όταν πρωτοάρχισα να τραγουδάω ξεκίνησα όπως όλοι με κάποια jazz standards. Είχα την τύχη όμως να με ακούσουν από τα πρώτα μου ήδη βήματα κάποιοι σημαντικοί άνθρωποι την Jazz της Ολλανδίας, οι οποίοι με συμβούλεψαν να ψάξω τις δικές μου ρίζες οι οποίες πολύ λίγο αντιπροσωπεύονται στην Ευρώπη. Κάτι αυτή η συμβουλή, κάτι η βαθειά νοσταλγία με έφεραν σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα.

Την Άνοιξη του 2013 κυκλοφορείς από την Sony Classical Γερμανίας την τελευταία σου δισκογραφική δουλειά, με τίτλο “Cinemapassionata”, με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Πράγας και διακεκριμένους σολίστες, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές στο διεθνή τύπο. Κάτι παρόμοιο έγινε και με την ομώνυμη παράσταση, την οποία θα απολαύσουμε σε λίγες μέρες και στην Ελλάδα. Δώσε μας το στίγμα αυτής της παράστασης ..

Όλα ξεκίνησαν στα θερινά σινεμά της Ελλάδας σαν παιδί. Εκει γεννήθηκε η αγάπη μου για τη μαγεία του σινεμά και τα soundtracks. Παλιά ψυχαγωγούσαν οι “παραμυθάδες” τον κόσμο. Τώρα το σινεμά πήρε αυτη τη θέση. Τα τραγούδια είναι όλα διαλεγμένα από ταινίες που έπαιξαν κάποιο ρόλο στις μνήμες μου, καθώς και κάποια τραγούδια που συνέθεσα εγώ με αφορμή κάποιες ταινίες. Κάθε τραγούδι έχει το δικό του ξεχωριστό κόσμο. Συχνά είναι σαν μικρές μουσικές ταινίες καθένα από αυτά.

Η συνεργασία σου με το γερμανικό συγκρότημα Klazz brothers αποκτά ιδιαίτερη σημασία αυτή την περίοδο, με όλα αυτά που συμβαίνουν στην ευρωπαΐκή πολιτική σκηνή ανάμεσα στις δύο χώρες. Πώς αντιμετωπίζει το ευρωπαικό κοινό τη συνεργασία σας; Ακούγονται «σχόλια» πολιτικού περιεχομένου κατά τη διάρκεια των συναυλιών σας;

Το τεράστιο βάρος το όποιο σηκώνει στους ώμους του το ελληνικό έθνος αυτή τη στιγμή κάνει να βλέπουν τα πράγματα μονομερώς και οι πολίτες και τα media. Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά. Μεγάλο τμήμα των Γερμανών είναι πολύ βαθιά φιλέλληνες. Πολλοί γνωρίζουν περισσότερα για την ελληνική ιστορία από όσα ο μέσος Έλληνας. Δεν διαγράφεται αυτό έτσι εύκολα από την οικονομική κρίση. Αυτό είναι το γερμανικό κοινό μου που με παρακολουθεί και με υποστηρίζει χρόνια. Έχω πλέον παίξει σε πολλές χώρες. Κανένας άλλος λαός δεν με αγκάλιασε τόσο. Και αν υπάρξουν κάπου δυσμενή σχόλια, αποστομώνω όσο και όπως μπορώ. Όμως σπάνια τυχαίνει αυτό.

Πώς νιώθεις που θα εμφανιστείς για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τους Klazz brothers;

Υπέροχα. Εκτός από μεγάλοι καλλιτέχνες είναι όλοι τους και μεγάλοι φιλέλληνες και ο ενθουσιασμός πρώτα αυτών είναι μεγάλος.

Στο δεύτερο cd σου, το «KOSMO», συνεργάστηκες με τον μεγάλο Καμερουνέζο μουσικό Richard Bona, ο οποίος μάλιστα τραγούδησε στα ελληνικά, προς μεγάλη έκπληξη όλων! Η απόφαση ήταν δική του ή εσύ του το ζήτησες;

Η απόφαση ήταν 100% δίκη του και προς δίκη μου έκπληξη. Εγώ δίσταζα επειδή η ελληνική γλώσσα δεν ήταν καθόλου στα ακούσματα του. Επέμενε όμως πως εγώ έπρεπε να μείνω όσο το δυνατόν περισσότερο κοντά στη δίκη μου γλώσσα και εκείνος θα “ερχόταν να με συναντήσει” όπως έλεγε… Επί ένα μήνα κάναμε μάθημα ελληνικά στο τηλέφωνο. Αργότερα κάναμε και συναυλία σε jazz festival και του πρότεινα να παίξουμε μόνο διεθνές ρεπερτόριο, ώστε να μην έχει το πρόβλημα του δύσκολου για αυτόν ελληνικού κειμένου μπροστά στο κοινό. Αλλα πάλι επέμενε να τραγουδήσουμε και ελληνικά και ήρθε μάλιστα και “διαβασμένος” στη συναυλία, προς μεγάλη έκπληξη όλων μας.

Οι συναυλίες σου στην Ελλάδα πραγματοποιούνται στο πλαίσιο και με την υποστήριξη της δράσης «Παίζουμε Οικολογικά & Διαπολιτισμικά». Έχεις δηλώσει την ένθερμη υποστήριξή σου στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, η οποία με όχημα την τέχνη και κυρίως τη μουσική προβάλλει την φωτεινή πλευρά της Ελλάδας. Τι σημαίνει για σένα, που ζεις μόνιμα στο εξωτερικό, μια τέτοια κίνηση;
Δυστυχώς δεν έχω πλήρη εικόνα για το πόσο σημαντική θέση έχει η οικολογία στην Ελλάδα μια και ζω μακρυά. Στην Ολλανδία που ζω η οικολογία και η “οικονομία” στα πάντα του πλανήτη μας είναι σχεδόν θρησκεία. Οικολογία για μένα είναι ένα ηθικό χρέος, όχι μια ελεύθερη εκλογή. Όσον αφορά την διαπολιτισμικότητα και προβολή της Ελλάδας έξω από τα σύνορα της, η βαθιά νοσταλγία με έκανε να αγωνίζομαι σήμερα με πάθος όπου και όσο μπορώ.

Πού πιστεύεις ότι συναντιέται η οικολογία με τη διαπολιτισμικότητα;

Στην αγάπη και το σεβασμό. Αγάπη, ανοχή, συμπαράσταση σε άλλους λαούς, σεβασμός για τη μητέρα γη!

Εκτός όμως από πρέσβειρα της δράσης «Παίζουμε Οικολογικά & Διαπολιτισμικά», συμμετέχεις στο δεύτερο μουσικό video της ομάδας, το οποίο θα κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος του έτους. Απ’ όσο γνωρίζω μάλιστα το γύρισμά σου έγινε στην Άνδρο. Μίλησέ μας για αυτή την εμπειρία σου. Το περίμενες ότι τόσο σύντομα θα επέστρεφες στο νησί για συναυλία;

Κατά κάποιο τρόπο ναι. Μερικά πράγματα είναι ευλογημένα από την αρχή τους. Η παραμονή μου στο νησί πέρσι, το βίντεο, η υποστήριξη του δήμου, η ομάδα των ανθρώπων, ήταν όλα μια συνισταμένη πολλών ωραίων πραγμάτων που έμοιαζαν να μην είναι απλώς τυχαίες συμπτώσεις.

Τι περιλαμβάνει το καλλιτεχνικό σου πρόγραμμα αμέσως μετά τη συναυλίες σου στη Λάρισα, στη Θεσσαλονίκη και στην Άνδρο;

Σειρά συναυλιών στην Γερμανία, Ολλανδία, Τουρκία και προετοιμασία επόμενου cd.

Αν σου ζητούσα να περιγράψεις με μία λέξη τι σημαίνει Ελλάδα για σένα, ποια θα ήταν αυτή;

Μόνο μια λέξη; Πολύ δύσκολο, θα μπορούσα να γράψω βιβλίο… Τότε: Δάκρυ.

Να σημειώσουμε ότι η Μαρία Μαρκεσίνη θα δώσει 3 συναυλίες στην Ελλάδα, μαζί με τους Klazz brothers. Την Παρασκευή 8 Μαΐου 2015 στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, τη Δευτέρα 11 Μαΐου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και την Παρασκευή 15 Μαΐου στο νέο Πολυχώρο Γαυρίου στην Άνδρο.

Περισσότερες πληροφορίες στο http://paizoumeoikologika.org