Απόψεις | Η Λιβύη, ο αραβικός κόσμος και η Δυτική παρέμβαση Vol: I

Πριν από περίπου τρεις εβδομάδες τα εξώφυλλα των εφημερίδων και το πρώτο θέμα των κεντρικών δελτίων αναλώνονταν στις προσπάθειες του Πρωθυπουργού για την εξασφάλιση ευνοϊκών όρων αποπληρωμής του υπέρογκου κρατικού χρέους της χώρας μας. Ανακαλώ τις συζητήσεις για τον τρόπο συγκέντρωσης αυτού του μεγάλου ποσού, θυμάμαι το επικοινωνιακό παιχνίδι με τις λέξεις «αξιοποίηση» και «πώληση», όπως επίσης και την αγανάκτηση μερικών από εμάς, που ενδιαφερόμαστε στοιχειωδώς για την συνέχιση ύπαρξης του κοινωνικού κράτους, σε μια προοπτική εκποίησης δημόσιας περιουσίας. Κι όμως, σήμερα, οι εξελίξεις αποδεικνύουν το πόσο τελικά δευτερεύον καθίσταται ως θέμα συζήτησης και ασχολίας οι αποφάσεις που σχετίζονται με την πώληση κερδοφόρων ΔΕΚΟ (εξακολουθώ να είμαι κατάφορα εναντίον) ή την συγχώνευση σχολείων (αυτό το συζητάω κατά περίπτωση). Το ανθρωπιστικό δράμα που έλαβε χώρα στην Ιαπωνία με τον σεισμό, το τσουνάμι, τις βιβλικές καταστροφές και την απειλή μιας πυρηνικής έκρηξης που θα σημάνει παγκόσμιες κι ανυπολόγιστες οικολογικές επιπτώσεις σε χλωρίδα και πανίδα, αλλά και τα γεγονότα που εκτυλίσσονται αυτήν την ώρα στην Λιβύη με τον εμφύλιο να μαίνεται και τις δυτικές δυνάμεις να βομβαρδίζουν βάσεις του Καντάφι και όχι μόνο, αποδεικνύουν περίτρανα πως η σημασία και η βαρύτητα της επικαιρότητας είναι σχετική και συζητήσιμη…

Προσπαθώ να κατανοήσω το γιατί με ενοχλεί μακράν περισσότερο η τραγωδία στην Λιβύη εν συγκρίσει μ αυτήν της Ιαπωνίας, αν και η πρώτη -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- έχει λιγότερα θύματα και μικρότερες καταστροφές. Συμπεραίνω πως δεν μπορώ να συλλάβω και εν τέλει να δικαιολογήσω την ανθρώπινη βαρβαρότητα, μικρότητα και ιδιοτέλεια. Γιατί αν το σκεφτείτε καλά η θεομηνία της Ιαπωνίας αποτελεί ακόμα μια απρόβλεπτη απόδειξη της ισχύος της φύσης απέναντι στα ανθρώπινα πολιτισμικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, ενώ στην δεύτερη περίπτωση η πολεμική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και οι χιλιάδες νεκροί στο πεδίο των μαχών, καταδεικνύουν την έπαρση, την κακία, τον οπορτουνισμό, την αλαζονεία και την αμετροέπεια στην οποία υποπίπτουν οι εξουσιάζοντες ανά τον κόσμο –δυστυχώς με μηδαμινές εξαιρέσεις. Για όποιον δεν κατάλαβε αναφέρομαι και στον δικτάτορα Καντάφι και στους δημοκρατικά εκλεγμένους αρχηγούς του δυτικού και «πολιτισμένου» κόσμου…

Το πρόβλημα όμως των απολυταρχικών καθεστώτων τοποθετείται μόνο στη Λιβύη; Η αλήθεια είναι πως τη στιγμή που πληκτρολογώ το κείμενο, η πλειονότητα των αραβικών χωρών βρίσκονται σε μια τεράστια αναστάτωση, λόγω επαναστατικών και ανατρεπτικών λαϊκών κινητοποιήσεων που έχουν ως αίτημα αυτονόητα δικαιώματα, πολιτικά-δημοκρατικά αλλά και κοινωνικά-οικονομικά. Κι αυτό είναι από τα σημαντικότερα στοιχεία που οφείλουμε να κρατήσουμε από τα τεκταινόμενα σε Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή… Ο χαρακτήρας των εξεγέρσεων δεν είναι καθολικά πολιτικός αλλά και βαθύτατα ταξικός …

Λόγω της περιέργειας μου αρχίζω να ψάχνω στοιχεία για χώρες όπου μαίνονται αυτή τη στιγμή συγκρούσεις διαδηλωτών και κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας με δεκάδες νεκρούς ανά χώρα. Θεωρώ σκόπιμο να σας αναφέρω επιγραμματικά μερικές πληροφορίες για τα δημογραφικά και όχι μόνο χαρακτηριστικά του κάθε κράτους προς επίτευξη μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας και άρα μιας πιο εύκολης κατανόησης των όσων συμβαίνουν:

Α) Στο Μπαχρέιν των 1,200,000 κατοίκων το πολίτευμα ονομάζεται Συνταγματική Μοναρχία και οι εκλογές που διεξάγονται έχουν μάλλον διακοσμητικό και παραπλανητικό χαρακτήρα καθώς ουσιαστικά το σύνολο των εξουσιών υπάγονται στον βασιλιά. Παρά ταύτα το κατά κεφαλήν εισόδημα στο Μπαχρέιν ανέρχεται στα 25,420 $, κάτι που δείχνει πως δεν υπάρχει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα μεταξύ του πληθυσμού -λόγω της εκμετάλλευσης των πετρελαιοπηγών. Βασική υποσημείωση αποτελούν οι βάσεις που διατηρεί στο Μπαχρέιν ο 5ος Αμερικανικός Στόλος, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας του κρατιδίου με Ιράκ και Αφγανιστάν όπου οι πόλεμοι των Η.Π.Α. δυστυχώς συνεχίζονται.

Β) Η Υεμένη, αντιθέτως, των 24,300,000 κατοίκων αποτελεί μία από τις πιο φτωχές αραβικές χώρες με κατά κεφαλήν εισόδημα μόλις 2,500$, ενώ η ανεργία υπολογίζεται στο 35% και η φτώχεια στο 45%(!) την ώρα που οι γεννήσεις αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Το πολίτευμά της τυπικά είναι δημοκρατικό όμως κυβέρνηση και αστυνομία κατηγορούνται συχνά για διαφθορά, παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- καθώς επιδίδονται σε αυθαίρετη χρήση βίας, αβάσιμες συλλήψεις και απάνθρωπα βασανιστήρια-, όπως επίσης και για λογοκρισία του Τύπου. Βασική υποσημείωση: Η κυβέρνηση της Υεμένης εισπράττει εκατομμύρια δολάρια ετησίως από της Η.Π.Α. για την υποτιθέμενη αντιμετώπιση των Ταλιμπάν.

Γ) Όσον αφορά την Δημοκρατία της Συρίας, εκεί, το σοσιαλιστικό κόμμα Βaas κυβερνά από το 1970 όταν και κατέλαβε την εξουσία με… πραξικόπημα του Hafez el-Assad , τον οποίο και διαδέχτηκε ο υιός του Μπασάρ αλ Άσαντ το 2000… Η αλήθεια είναι πως το κόμμα επανεκλέγεται συστηματικά από το 1970 με συνεχή δημοψηφίσματα, όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που ομιλούν ανοικτά περί νοθείας. Σήμερα ένα μεγάλο μέρος των 23,000,000 σύριων πολιτών διαδηλώνει αξιώνοντας πάταξη της εκτεταμένης διαφθοράς, πολιτικές ελευθερίες, αύξηση μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που ισχύει στη χώρα από το 1968 … Οι δυνάμεις καταστολής απαντούν με πραγματικά πυρά. Βασική υποσημείωση: Η οικονομία της Συρίας βασίζεται στην γεωργία και την κτηνοτροφία και όχι στα –ανύπαρκτα- αποθέματα πετρελαίου…

Δ) Στην Ιορδανία, την χώρα του βασιλιά Αμπντάλα και της εκθαμβωτικής ομορφιάς συζύγου του Ράνιας, τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα. Απόδειξη αποτελεί πως το αίτημα των διαδηλωτών δεν είναι η πτώση του καθεστώτος αλλά η εφαρμογή μιας αληθινής αποτελεσματικής και δικαιότερης «Συνταγματικής Μοναρχίας». «Επιθυμούμε μεταρρυθμίσεις, μία πραγματικά κοινοβουλευτική μοναρχία», δήλωσε ο συνδικαλιστής Μαϊσάρα Μάλας και δεν έχουμε λόγο να μην τον πιστέψουμε. Στην Ιορδανία των 6,500,000 κατοίκων η διαφθορά, το 20% της φτώχειας, αλλά και το περίπου 15% της ανεργίας αποδίδονται στην μη ομαλή εφαρμογή ενός πολιτεύματος που η αλήθεια είναι πως έχει βελτιώσει και εκσυγχρονίσει τη θέση της χώρας σε σχέση με τα υπόλοιπα αραβικά κράτη λόγω της ανάπτυξης που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια (και που όπως αποδεικνύεται δεν καρπώνονται πάντα οι ευρείες λαϊκές μάζες). Βασική υποσημείωση: Η Ιορδανία ασκεί την πιο φιλοδυτική εξωτερική πολιτική ανάμεσα στις χώρες του αραβικού κόσμου, ενώ η ιορδανική πρωτεύουσα Αμμάν χρησίμευε ως έδρα δυτικών μυστικών υπηρεσιών εναντίον του Ιράκ…

Ε) Στην Αλγερία, ο πρόεδρος Μπουτεφλίκα, αφού αναθεώρησε τον συνταγματικό νόμο που περιόριζε σε 2 τις προεδρικές θητείες, επανεξελέγη για Τρίτη συνεχόμενη το 2009 με ποσοστό 90%, σε εκλογές στις οποίες εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης καταγγέλλουν ότι σημειώθηκε νοθεία. Μεγάλο μέρος των 35,4 εκατομμυρίων πολιτών είναι στο δρόμο διαμαρτυρόμενο για την αυταρχικότητα της κυβέρνησης αλλά και τις αυξήσεις στην φορολογία που πλήττει κυρίως τους ασθενέστερους αφού έτσι διαμορφώνονται υψηλές τιμές στα είδη πρώτης ανάγκης. Σε συνδυασμό με το 10% της ανεργίας και το 23% του πληθυσμού που επισήμως βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας η χώρα γνωρίζει εδώ και 3 μήνες έντονες κινητοποιήσεις. Κι όλ αυτά συμβαίνουν παρά το γεγονός ότι η Αλγερία αποτελεί μία ιδιαίτερα πλούσια χώρα που επιδίδεται σε εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Για λόγους οικονομίας χώρου και χρόνου, αλλά επίσης και για το ότι οι Πρόεδροι σε Αίγυπτο και Τυνησία αναγκάστηκαν να παραιτηθούν (αφού πρωτίστως κατέστειλαν βίαια και με εκατοντάδες νεκρούς τις κινητοποιήσεις), θα αναφερθούμε λιγότερο εκτενώς στις δύο αυτές χώρες. Ενδεικτικά πάντως παραμένουν τα ποσοστά ανεργίας του 10 και 14% αντίστοιχα, όπως επίσης και το 23% των Αιγυπτίων που παραμένει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Να τονίσουμε ακόμα πως είναι γνωστές οι φιλικές προς το Ισραήλ σχέσεις του προέδρου της Μουμπάρακ, όπως επίσης και τα ταξίδια στην Τυνησία γάλλων υπουργών φιλοξενούμενων του Μπεν Αλί… Με λίγα λόγια η Δύση ανεχόταν και συνεργαζόταν με πρωθυπουργούς-δικτάτορες (ο Μπεν Αλί παρέμενε στην εξουσία από το 1987 ενώ ο Μουμπάρακ από το 1981) αδιαφορώντας για την κατάσταση στα εσωτερικά των χωρών αυτών…

Τι παρατηρούμε όμως και τι συμπεράσματα εξάγουμε από τα παραπάνω στοιχεία;

Στο δεύτερο μέρος του άρθρου που ακολουθεί σε λίγες μέρες….