14 Μαρτίου 2016: Καθαρά Δευτέρα

Σήμερα, 14 Μαρτίου είναι Καθαρά Δευτέρα!

Η Καθαρά Δευτέρα για την Ορθόδοξη Εκκλησία σημαίνει το τέλος των Αποκριών και την έναρξη της Σαρακοστής.

Γιατί ονομάζεται Καθαρά Δευτέρα;

Επειδή θεωρούνταν πως την ημέρα εκείνη οι Χριστιανοί υπόκεινται ψυχική και σωματική “κάθαρση”, όντας ημέρα νηστείας και αργίας για εκείνους. Η διάρκεια της νηστείας ισοδυναμεί χρονικά με 40 ημέρες, λόγω της αντίστοιχης παραμονής και αντίστοιχης νηστείας του Χριστού κατά την παραμονή του στην έρημο. Συγκεκριμένα, η Καθαρά Δευτέρα γιορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, πριν δηλαδή από το Χριστιανικό Πάσχα.
Σύμφωνα, με μια άλλη εκδοχή η συγκεκριμένη ημέρα ονομάστηκε έτσι επειδή οι νοικοκυρές καθάριζαν τα σκεύη τους όλη μέρα από το φαγοπότι της Αποκριάς.

Τι είναι τα Κούλουμα;

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται και Κούλουμα. Η ετυμολογία της λέξης έχει Λατινική (κολούμνα = κολώνα επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, ή Cumulus ή κούμουλους = σωρός, κορυφή, αφθονία και τέλος επειδή σημαίνει το τέλος της Αποκριάς) ή Αλβανική προέλευση (κόλουμ = καθαρός).
Από τόπο σε τόπο τα Κούλουμα γιορτάζονται με διαφορετικά έθιμα. Ο κοινός παρανομαστής, όμως, είναι το γλέντι.

Κάποια από τα πιο γνωστά και δημοφιλή έθιμα της Καθαράς Δευτέρας πανελλαδικά είναι:

1. Η λαγάνα: δηλαδή άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα.
2. Ο ταραμάς, τα θαλασσινά, τα λαχανικά, ο χαλβάς, το τουρσί και η φασολάδα χωρίς λάδι.
3. Το πέταγμα του χαρταετού σε διάφορα χρώματα και σχέδια που συμβολίζει το “πέταγμα” κάθε έγνοιας του χειμώνα μακριά, καθώς η Άνοιξη είναι “προ των πυλών”.