Καλύτεροι άνθρωποι μόνο στα χαρτιά

Είναι κάποιες περιστάσεις στη ζωή που σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Σε αγγίζουν τόσο πολύ και βαθιά, σου αφήνουν τόσο σημαντικά σημάδια που αλλάζουν την προσωπικότητά σου και τη ζωή σου. Προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτό δεν γίνεται μαζικά. Δεν μπορούν όλοι μέσα σε μία νύχτα ή σε ένα μήνα να αλλάξουν ψυχοσύνθεση και να γίνουν Μητέρα Τερέζα. Χρειάζεται μια περισσότερο…προσωποποιημένη εμπειρία για να αλλάξει κάποιος.

Τα τελευταία χρόνια, και λόγω ακαδημαϊκού αντικειμένου, παρατηρώ το κίνημα αλληλεγγύης που έχει σηκωθεί. Αυτό το κίνημα, που έχει προσφέρει τόσα πολλά σε αυτή τη δύσκολη (συνεχόμενη-αν μπορεί να ειπωθεί αυτό) στιγμή που αντιμετωπίζουμε όλοι. Από το τέλος του 2009 που καταγράφω τις προσπάθειές αυτές και τις μελετώ σαν εξωτερικός παρατηρητής, τις βλέπω να έρχονται και να φεύγουν. Μερικές είναι σαν πυροτεχνήματα, πάνε ψηλά ξαφνικά και το ίδιο ξαφνικά πέφτουν. Άλλες αντέχουν περισσότερο, άλλες αναγκάζονται να αλλάξουν για να επιζήσουν. Αυτό που βλέπω όμως ότι παρά όλες αυτές τις προσπάθειες δεν έχει αλλάξει κάτι ριζικό στον τρόπο που συμπεριφερόμαστε. (Εδώ λοιπόν κολλάει στο ότι δεν μπορούμε όλοι να αλλάξουμε μαζικά-εκτός και αν μας κάνουν λοβοτομή φυσικά.)

Αν κάποιος παρατηρήσει καλύτερα τους συμμετέχοντες σε αυτές τις δράσεις, τους πραγματικούς συμμετέχοντες, θα δει ότι ήταν άνθρωποι που έκαναν τα ίδια και πριν. Αθόρυβα, ανώνυμα, χωρίς να τραβάνε την προσοχή του κόσμου γιατί πολύ απλά δεν την χρειάζονται για να κάνουν τη δουλειά τους. Μάλιστα, αυτοί οι πραγματικοί εθελοντές διώχνουν τους «εφήμερους» γιατί δεν προσφέρουν καμία βοήθεια πέρα από το να δείχνουν τον εαυτό τους.

[Να πω εδώ ότι δεν υποτιμώ και ούτε υποβιβάζω την προσπάθεια που γίνεται και τους ανθρώπους που βοηθούν με ό,τι έχουν και δεν έχουν. Τους σέβομαι και είμαι σίγουρη ότι πολλοί είναι αυτοί που τους ευχαριστούν, ακόμα και αν προσέφεραν ένα πολύ μικρό κομματάκι.]

Βγαίνοντας όμως από το πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο της αλληλεγγύης και της χαράς ότι η κρίση μας έκανε τουλάχιστον καλύτερους ανθρώπους και ενδιαφερόμαστε για τον συνάνθρωπό μας, αναρωτιέμαι αν έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά και αν κοιτάμε τριγύρω μας καθημερινά. Καταλαβαίνουμε άραγε ότι οι μικρές καθημερινές χειρονομίες είναι αυτές που αλλάζουν τη ζωή μας και όχι οι μεγάλες, οι μεγαλοπρεπείς καταστάσεις;

Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι όταν προσπαθούμε να πάρουμε την θέση του άλλου στην ουρά; Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι όταν κλείνουμε το γκαράζ του άλλου και μετά τον βρίζουμε και από πάνω; Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι όταν λέμε τον άλλον χοντρό, χαζό, αδελφή, καθυστερημένο; Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι όταν κλέβουμε το κράτος; Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι όταν λέμε ψέματα; Η λίστα μπορεί να συνεχίζεται για ατελείωτες σελίδες. Νομίζουμε λοιπόν ότι αν πάμε μια σακούλα μακαρόνια σε ένα κοινωνικό παντοπωλείο ή δυο μπουφάν για τους πρόσφυγες ξεπλένονται όλες οι αμαρτίες μας;

Το να είμαστε καλοί ή έστω καλύτεροι άνθρωποι στα χαρτιά δεν έχει καμία σημασία. Και μόνο το ότι έπρεπε να έρθουμε αντιμέτωποι με μια τόσο δύσκολη στιγμή για να ξυπνήσουμε φωνάζει κάτι. Λένε ότι οι καλοί φίλοι φαίνονται στις ευχάριστες στιγμές. Ανάλογα θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι καλοί άνθρωποι φαίνονται στις εύκολες στιγμές που όλα είναι ήρεμα και κυλάνε ομαλά. Και ακόμα και να κάνουμε το καλό, δεν είναι ανάγκη να το φωνάζουμε. Θα πάρουμε το ευχαριστώ μας από αυτόν που πρέπει και όπως πρέπει. Αλλά για να γίνουμε πραγματικά καλύτεροι άνθρωποι θέλουμε δουλειά ακόμα