27 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου

Σήμερα 27 Μαρτίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου!

Ως Παγκόσμια Ημέρα καθιερώθηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ) το 1962.

Κάθε χρόνο, μάλιστα, συνηθίζεται από το Δ.Ι.Θ. μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος προκειμένου να γράψει ένα μήνυμα σχετικό με τον εορτασμό της ημέρας, και το οποίο μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε όλου του κόσμου.

Για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει στο παρελθόν οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς, Ντάριο Φο κ.ά.

Ο σκηνοθέτης Κριστόφ Βαρλικόφσκι ανέλαβε να γράψει το φετινό Μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου και είναι το ακόλουθο:

Οι αληθινοί δάσκαλοι του θεάτρου συχνά απαντώνται εκτός σκηνής. Και γενικώς δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για το θέατρο ως μηχανισμό αντιγραφής συμβάσεων ή αναπαραγωγής κοινοτυπιών. Επικεντρώνονται περισσότερο στην πηγή της παρόρμησης, τα πραγματικά ζωογόνα ρεύματα που τείνουν να υπερβούν τις θεατρικές αίθουσες και τα πλήθη που είναι διατεθειμένα να αντιγράψουν έναν οποιοδήποτε κόσμο. Αντιγράφουμε αντί να δημιουργούμε κόσμους που να εστιάζουν ή και να εξαρτώνται από τον διάλογο με το κοινό και τα υποδόρια συναισθήματά του. Ενώ στην πραγματικότητα τίποτα δεν μπορεί να αποκαλύψει καλύτερα από το θέατρο τα κρυμμένα πάθη.
Αρκετά συχνά στρέφομαι στη λογοτεχνία για να με καθοδηγήσει στη σωστή κατεύθυνση. Κάθε μέρα που περνά σκέφτομαι τους συγγραφείς που σχεδόν εκατό χρόνια πριν περιέγραψαν προφητικά την πτώση των Ευρωπαίων Θεών, το λυκόφως που βύθισε τον πολιτισμό μας σε ένα σκοτάδι που ακόμα περιμένει το φως. Σκέφτομαι τον Φράνζ Κάφκα, τον Τόμας Μαν και τον Μαρσέλ Προύστ. Σήμερα θα προσέθετα και τον Τζον Μάξγουελ Κούτσι σ’ αυτόν τον κύκλο προφητών.
Το κοινό τους όραμα για το αναπόφευκτο τέλος του κόσμου –όχι του πλανήτη αλλά του μοντέλου των ανθρώπινων σχέσεων– και της ανατροπής της κοινωνικής συνοχής, είναι σοκαριστικά επίκαιρο για τον σύγχρονο άνθρωπο στο εδώ και στο τώρα. Για μας που ζούμε μετά το τέλος του κόσμου. Που ζούμε με τα εγκλήματα και τις συγκρούσεις που ξεσπούν καθημερινά παντού με τέτοια ταχύτητα που ούτε τα πανταχού παρόντα Μ.Μ.Ε. δεν μπορούν πλέον να παρακολουθήσουν. Αυτές οι εκλάμψεις γρήγορα γίνονται ενοχλητικές και εξαφανίζονται ανεπιστρεπτί από τους ειδησεογραφικούς τίτλους. Αισθανόμαστε ευάλωτοι, τρομαγμένοι και εγκλωβισμένοι. Δεν είμαστε πλέον ικανοί να κτίσουμε πύργους και τα τείχη που επιμόνως ορθώνουμε δεν μας προστατεύουν πλέον από τίποτα –αντιθέτως, απαιτούν προστασία και φροντίδα που απομυζούν μεγάλος μέρος της ενέργειας μας. Δεν έχουμε πλέον το σθένος να προσπαθούμε να διακρίνουμε αυτό που βρίσκεται πίσω από τις πύλες και πίσω από τα τείχη. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος ύπαρξης του θεάτρου κι εκεί ακριβώς πρέπει να αναζητά τη δύναμη του. Να διεισδύει στο εσωτερικό, εκεί όπου απαγορεύεται.
«Ο μύθος επιδιώκει να εξηγήσει το ανεξήγητο. Καθώς αναδύεται από ένα φόντο αλήθειας, οφείλει να επιστρέψει στο ανεξήγητο» –με αυτό τον τρόπο περιέγραψε ο Κάφκα τη μετουσίωση του μύθου του Προμηθέα. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι οι ίδιες λέξεις θα όφειλαν να περιγράφουν το θέατρο. Και αυτό το είδος θεάτρου που θεμελιωμένο στην αλήθεια βρίσκει την ολοκλήρωσή του στο ανεξήγητο, εύχομαι σε όλους τους εργάτες του θεάτρου, της σκηνής και της πλατείας και το εύχομαι με όλη μου την καρδιά.