#selfiess: Η αλήθεια βρίσκεται στο περιθώριο

Oι παρακάτω φωτογραφίες αποτελούν μέρος ενός project μιας ομάδας φοιτητών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στα πλαίσια του μαθήματος «Οργανωσιακή Ψυχολογία». Στόχος της παρέμβασης αυτής είναι η προβολή της σύγχρονης αδιαφορίας απέναντι σε κοινωνικά φαινόμενα μέσω φωτογραφιών-selfies τονίζοντας με αυτό το τρόπο την αντίθεση μεταξύ του πραγματικού κόσμου και τον κόσμο που χτίζει η ατομική ωραιοπάθεια.

Είμαστε είκοσι χρονών σε ένα κόσμο πέρα για πέρα ρυτιδιασμένο και σε μια εποχή τρομακτικά αβέβαιη και ανασφαλή για τον εαυτό της. Είμαστε ακόμη πολλά και διάφορα για πολλούς και διάφορους: καλομαθημένοι, γενιά του καναπέ και του facebook ή στον αντίποδα η γένια που κληρονομεί και καλείται να διαχειριστεί μια χρεοκοπία (ηθική προπάντων και ύστερα οικονομική).

Μέσα σε μια τέτοια δίνη στριφογυρνάμε μαζί με φίλους λίγο μεγαλύτερους με πτυχία εδώ, μεταπτυχιακά έξω και βήμα- βλέμμα μετέωρο μεταξύ της ανεργίας και της μετανάστευσης. Τα ζυγίσουμε μια από εδώ μία από εκεί, κάτω από τον ουρανό της Αθήνας, μερικοί γενναίοι αποφασίζουν μα οι περισσότεροι σίγα σίγα κουραζόμαστε και λέμε ‘ωχ! Αδελφέ, δεν βαριέσαι, μου μένουν ακόμα ν+2. N +2 που όλο μικραίνουν. Αφήνουμε τον εαυτό μας να πιστεύει ότι θέλει, βαθιά όμως εμείς οι ίδιοι την ξέρουμε την αλήθεια και είναι μια αλήθεια στη άκρη της οποίας νυχοπατούν όλοι ανεξαρτήτως ηλικίας: αυτό που φοβόμαστε είναι η πιθανότητα να μην ζήσουμε ή η βεβαιότητα ότι δεν ζούμε τώρα.

Μεγαλώσαμε σε μια κοινωνία με αυταπάτες διαρκούς ανάπτυξης, με τόνους φτηνής αισθητικής, με σλόγκαν κοινοτυπίες όπως ‘η ζωή είναι μικρή΄ ή ‘η ευτυχία είναι στα χέρια σας΄ και αυτά είναι τα τείχη που πρέπει να γκρεμίσουμε κάνοντας μερικές απλές ερωτήσεις- τι είναι ζωή και τι ευτυχία; Πως συνδέονται; Σε τι μπορούμε να προσμένουμε; Ας τα πάρουμε ένα ένα! Τι είναι ζωή και τι ευτυχία; Η ζωή, μας έλεγαν όταν ήμασταν παιδιά, είναι ένας αγώνας για την ευτυχία (φυσικά αυτός ο ορισμός είναι τόσο απλοϊκός που δεν διεκδικεί καμιά δάφνη επιστημονικότητας). Όμως πλέον μεγαλώσαμε και είμαστε σε θέση να παρατηρήσουμε μερικά πράγματα: οι αγώνες τελειώνουν και συνήθως τα έπαθλα κοσμούν τις τροπαιοθήκες των νικητών, όταν όμως τελειώνει η ζωή ποια έπαθλα θα στήσουμε τα ράφια μας;

Τον κόσμο μας –άσχημο, όμορφο– τον χτίζουν τα υλικά και ο μετασχηματισμός της ύλης είναι το ποιο δίκαιο συλλογικό αποτύπωμα του ποιοι τελικά ήμασταν σε αυτό τον ορισμένο τόπο, χρόνο, πλανήτη. Μα ο καθένας , πιστεύουμε, στα προσωπικά του ράφια λαθραία στήνει πράγματα μικρά, ρευστά, σημαντικά για κείνον και εν γένει όμορφα. Είναι στιγμές, λύπες, δάκρυα, πλατιά χαμόγελα, σχέσεις, φίλοι, ένα πρωινό με κάπως ιδιαίτερο φως, ένα καθρέφτισμα σε γνώριμα μάτια, ένα χέρι που επαιτεί , μια αφορμή για τσακωμό, μια φιάλη άδεια, ένα μωρό που κλαίει όταν γεννιέται και όταν αρρωσταίνει. Και όλα αυτά, όπως σας είπαμε είναι όντως εν γένει όμορφα αν σταθείς και παρατηρήσεις λίγο αποστασιοποιημένα από μακριά: άλλα ράφια φωτίζονται με φως και άλλα πλέουν στο σκοτάδι, όμως το καθένα από αυτά μαρτυρά ένα κομμάτι ιστορίας δικιάς του και των άλλων. Μέσα στη καθημερινότητα μοιάζει το φως να αντιμάχεται με το σκοτάδι ενώ εδώ στα ράφια, στη πραγματικότητα το μόνο που κάνουν είναι να μαρτυρούν την γυμνή αλήθεια της ανθρώπινης εξελικτικής πορείας, που ονομάζουμε πολιτισμό.

Εμείς λοιπόν είπαμε να σκλαβώσουμε λίγες στιγμές- μήπως και αποτυπωθεί μαζί και λίγη αλήθεια.

Ποιος τολμάει όμως να σκλαβώσει στιγμές, ποιος δεν φοβάται μην εξοργίσει κάποιον Δία με την αλαζονεία του; φυσικά αυτός που κρατά μαζί του μερικά από τα δώρα του Προμηθέα στους ανθρώπους: φωτιά, περιέργεια, φωτογραφική μηχανή! Γυρίσαμε τους δρόμους της Αθήνας, προσπαθήσαμε και χαμογελάσαμε στο φακό ενώ πίσω, γύρω, δίπλα άνθρωποι πονούσαν, υπέφεραν ,πεινούσαν ,σε άλλες περιπτώσεις προσπαθούσαν να κρατηθούν στη ζωή και σε άλλες να της γλιστρήσουν. Τέτοιες φωτογραφίες στήνουμε μπροστά στα μάτια σας. Λίγο λίγο να φωτίζεται η αλήθεια με τις αντιθέσεις, σιγά σιγά να πάψουμε να την αγνοούμε γιατί μονάχα αν την αντιμετωπίσουμε θα μπορέσουμε να την εξανθρωπίζουμε.

Αυτό που πιστεύουμε και αυτό που λέμε είναι ότι δεν υπάρχουν περιθωριακοί άνθρωποι αλλά περιθώριο στους ανθρώπους και ότι κάπου εκεί βρίσκεται η αλήθεια της φύσης μας. Ο Αισχύλος το γράφει καλύτερα από εμάς όταν ο δεσμώτης Προμηθέας λέει πως με τη φωτιά εκείνος έπαυσε στα μάτια των ανθρώπων μπροστά να είναι ο χάρος:

Χορός: τὸ ποῖον εὑρὼν τῆσδε φάρμακον νόσου;
Ποιο γιατρικό για την αρρώστια αυτή τους βρήκες;

Προμηθέας: τυφλὰς ἐν αὐτοῖς ἐλπίδας κατῴκισα.
Τυφλές ελπίδες θρόνιασα μες στην καρδιά τους.

Χορός: μέγ᾽ ὠφέλημα τοῦτ᾽ ἐδωρήσω βροτοῖς.
Μεγάλο αυτό στον άνθρωπο χάρισες κέρδος.

Εσείς τι λέτε; Τι αντιλαμβάνεστε από αυτά που βλέπετε;

Επιμέλεια κειμένου : Αντώνης Φάρας
Ολόκληρη η συλλογή φωτογραφιών: selfie-lesss.tumblr.com