Ιωάννινα: όταν η μαγεία της φύσης συναντά την ανθρώπινη φαντασία

Μέσα από τα νερά της Παμβώτιδας ,υπό τη σκιά του Μιτσικελίου όρους, αναδύεται η πόλη των Ιωαννίνων, μια πέτρινη απλωμένη πολιτεία με χάλκινα εμβλήματα ,που καθημερινά εδώ και αιώνες τώρα, με την ανατολή του ηλίου καθρεπτίζεται στα ατάραχα νερά της λίμνης. Η πόλη, καθώς και η περιοχή ολόγυρα στη λίμνη , σκεπάζεται από ένα μυθικό σεντόνι, κεντημένο με παραμύθια και εξωπραγματικές ιστορίες, τα οποία ζωντανεύουν την στιγμή που η πόλη φανερώνεται μέσα από την πρωινή ομίχλη, με τις θολές ακτίνες του ήλιου να προσπαθούν να σβήσουν την ασάφεια ,για να δώσουν μια καθαρή όψη της πραγματικότητας.

Και οι πιο κατάλληλοι για να διηγηθούν αυτές τις ιστορίες είναι οι γηραιότεροι Γιαννιώτες, που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της μέρας τους στους τελευταίους εναπομείναντες παραδοσιακούς καφενέδες, όπου η φωτιά από το τζάκι ζεσταίνει τις ψυχές τους και αναζωπυρώνει μνήμες του παρελθόντος, κάνοντάς τους να θυμηθούν, έστω και για λίγο, τις περασμένες εποχές. Οι άνθρωποι αυτοί είναι που με το πάθος τους τρέφουν τους μύθους, και τους διατηρούν στο πέρας των χρόνων. Και οι σπίθες που πετούν τα μάτια τους κατά την ώρα της αφήγησης, δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες πάνω στα λεγόμενά τους.

Ο χρόνος έχει ρυτιδιάσει το τοπίο, θρυμματίζοντας τη νεότητα των μνημείων ,αφήνοντας ωστόσο ανέγγιχτη την γοητεία και την αυθεντικότητά τους, στοιχεία που τους προσδίδουν και την μοναδικότητα. Ολόκληρη η πόλη είναι ένα υπαίθριο μουσείο, ένα ανοιχτό σχολείο, που διαλαλεί με τον εναργέστερο τρόπο την ιστορία και την παράδοση. Μνημεία και κτίρια αλλοτινών καιρών ξεφυτρώνουν μέσα στα στενά του άστεως ,σαν μανιτάρια που τα αναθάρρεψε η βροχή…. Καμπαναριά, μιναρέδες και λιθόχτιστα αρχοντικά απαρτίζουν τον μύθο των Ιωαννίνων, και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος τους, όντας η ραχοκοκκαλιά της μνήμης και των βιωμάτων.

Τα πλατάνια που είναι ριζωμένα στις όχθες της λίμνης, τα τείχη της παλιάς πόλης, που στέκουν περήφανα και αντρειωμένα ,οι άμαξες με τα περιποιημένα άλογα και η μυρωδιά του σιροπιαστού μπακλαβά που αιωρείται στην ατμόσφαιρα, είναι μερικές από τις σταγόνες του μελανιού, που χρησιμοποιούνται για την ιδιόμορφη υπογραφή της πόλης στα παγκόσμια δεδομένα. Ακόμη, τα μικρά καραβάκια που περιπλανώνται στη λίμνη, σαν ανήσυχες σφίγγες σε λιβάδι ανεμώνων, προσδίδουν κάτι το ξεχωριστό στο ορεινό και σκληρό πρόσωπο του τόπου, που εδώ και αιώνες μαστίζεται από τα χιόνια και τα κρύα του Θεού… Και αν ποτέ η λίμνη παγώσει, τότε μαζί αποκρυσταλλώνεται και ο χρόνος, και τα πάντα μοιάζουν άψυχα και αδρανή, βαλμένα για τα καλά στον χειμερινό λήθαργο που τους επιβάλλει ο καιρός.

Με την άνοιξη όμως επέρχεται και η ανάσταση, και η ζωή αποκτά ξανά τα έντονα χρώματα της έκφρασής της. Και εκείνη είναι η στιγμή που όλα φαντάζουν θερμά και ζωντανά, σαν ένα νεκρό και παγωμένο σώμα να απέκτησε μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή και να θερμάνθηκε ξανά με την ευλογία και την συγκατάθεση του Μεγαλοδύναμου. Τα μαγαζιά τότε βγαίνουν στους δρόμους και εκθέτουν την πραμάτεια τους, οι άνθρωποι κυκλοφορούν περισσότερο και οι βάρκες ρυτιδιάζουν πάλι ακατάπαυστα τα λιμναία ύδατα και εκτελούν αμέριμνα τα δρομολόγιά τους για το νησάκι της λίμνης. Όλα σφύζουν πλέον από ζωή και ένας κοιμισμένος οργανισμός ξυπνάει και αποκαλύπτεται.

Τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι ο άστατος και απρόβλεπτος καιρός στην περιοχή, αποδίδει με ακρίβεια και τον πολυδιάστατο χαρακτήρα των Ιωαννίνων, που ανεξαρτήτως καιρού εξακολουθεί να ακτινοβολεί, φανερώνοντάς μας την μαγεία τους άλλοτε μέσα από το χιόνι, άλλοτε μέσα από την ασυγκράτητη νεροποντή και κάποτε μέσα από τις ειλικρινείς και διαυγείς ακτίνες του ελληνικού ήλιου… Όπως και να έχει πάντως, η πόλη των αργυροχόων εντυπώνεται γερά στη συνείδησή μας, χαράζοντας στο μυαλό ένα σχέδιο περίτεχνο, ανάλογο αυτών που αποτυπώνονται στα διάφορα ασημικά και στα χειροποίητα δημιουργήματα των ντόπιων καλλιτεχνών, και κατ’ αυτόν τον τρόπο κατορθώνει να διακριθεί και να ξεχωρίσει από τις υπόλοιπες….

Ευχαριστούμε τον Περικλή Κατωπόδη για τις πανέμορφες φωτογραφίες που μας παραχώρησε να κοσμήσουν το άρθρο μας.